Sluiting en sloop van Eucalypta dreigt

In het voorwoord van het boek "Popmuziek in Winterswijk" werd, niet zonder redenen, gesproken van de kille popwind die al jaren door het dorp waait. Maar er was hoop. Het al lang beloofde vernieuwde podium in gebouw Eucalypta zou, zo was de verwachting, hier spoedig een eind aan gaan maken. De vette kluif, een aan de eisen van de tijd aangepast en duurzaam jongerencentrum met podiumfunctie, is echter op het laatste moment onder de neus van SWW (Stichting Welzijn Winterswijk) en pop-minded Winterswijk weggetrokken. Het college van B en W wil de reeds door de vorige gemeenteraad goedgekeurde renovatieplannen (waarvoor de al gemaakte aanloopkosten in de Notitie Toekomstbouwers op 200.000 euro geschat worden) volledig terugdraaien. Winterswijk dreigt zijn laatste echte poppodium te verliezen. Voor wat betreft popmuziek lijkt de ijstijd zijn intrede te doen.

Vele Winterswijkers hebben dierbare herinneringen liggen in het voormalige Parochiehuis aan de Jeugdkerkstraat, of het nu de R.K. instuif in de jaren '50 betreft, de beatclubs in de 60's, Provadya of de hoogtijdagen van J.C. Eucalypta in de jaren '70 en '80. Door muzikanten en bezoekers werd de concertzaal van Eucalypta gewaardeerd om zijn uitstekende akoestiek. Het fraaie (helaas door het aangebouwde kantoorgedeelte nogal aan het oog onttrokken) vooroorlogse pand in art deco-stijl, vergelijkbaar met het in dezelfde periode gebouwde en inmiddels tot monument verheven Astoria Theater aan de Wooldseweg, dreigt echter aan de slopershamer ten prooi te vallen. Reeds in een adviesnota uit 2007 is aangegeven dat het gebouw Eucalypta om cultuur-historische redenen behouden dient te worden.

Popmuziek is niet meer uitsluitend het domein van de jeugd. Een grote groep mensen, tussen 15 en 65+, is aktief met popmuziek bezig, of geniet daar van. Als er iets met het popboek is bewezen – een document van 272 pagina's popgeschiedenis dat binnen drie weken uitverkocht was – dan is het dat wel! De aloude koppeling van welzijnswerk en popmuziek - popmuziek als middel om 'lastige' jongeren van de straat te houden - is niet langer van deze tijd. Een multifunctioneel, laagdrempelig en semi-commercieel cultuurhuis, waarin popmuziek is ondergebracht, kan het pand Eucalypta van de ondergang redden. Naast popmuziek - voor jong en oud, met aandacht voor een breed scala aan muzikale stijlen incl. dance en jazz, van mainstream tot underground - moet zo'n cultuurhuis met een (eu-)regionale uitstraling, tevens als (verhuur)ruimte gaan dienen voor theater, workshops, film, vergaderingen, repetities van bands, orkesten en zangverenigingen, beurzen, lezingen, debatten etc., zodat het zoveel mogelijk 'op eigen benen' kan staan. Het nog liggende budget van 200.000 euro uit het Kleine Steden Beleid (KSB) zou in ieder geval al voor de realisatie van zo'n plan ingezet moeten worden.

Dat hieraan nog allerlei haken en ogen zitten, mag duidelijk zijn, maar wat de afgelopen decennia in ieder geval bewezen hebben is dat de het overeind houden van een poppodium binnen het reguliere welzijnswerk van lust steeds meer tot een last is geworden.

Wethouder te Gronde verkondigde in de laatste commissievergadering dat Winterswijk geen Amsterdam of Rotterdam is en zich de luxe van een poppodium niet kan permitteren. Vele gemeentes van vergelijkbare omvang, Harderwijk (Estrado), Tiel (Twentietoe) en Ulft/Oude IJsselstreek (Drufabriek) bijvoorbeeld, bewijzen het tegendeel. Zijn suggestie dat er meer in de horeca en in de openlucht georganiseerd moet worden is tegen beter weten in. De geschiedenis heeft in ruime mate laten zien, dat de door de gemeente gestelde strenge geluidsnormen veel muzikaal moois onmogelijk heeft gemaakt. De wethouder betoogt verder dat Winterswijk al over voldoende poppodia zou beschikken en noemt daarbij Boogie Woogie (huur concertzaal 380 euro per dagdeel, geen bar) en De Storm (huur kleine zaal 700 euro per dagdeel excl. BTW). Boogie Woogie is een uitstekend educatiecentrum, niet meer en minder dan dat. De eerste noot popgeschiedenis moet binnen de muren van een muziekschool nog geschreven geschreven. Theater De Storm heeft enig aanbod aan popmuziek in het reguliere theaterprogramma, is voor een incidenteel (thema-)festival geschikt, maar is te weinig "rock'n roll" om als passende entourage te kunnen dienen voor het gemiddelde popbandje.

Marktonderzoek heeft uitgewezen dat popmuziek de populairste cultuuruiting is (daarmee toneel, film, kunst/musea achter zich latend) en dus serieus genomen dient te worden. Hoe anders in Winterswijk. In de Nota Kunst & Cultuur 2009 ontbrak het woord "popmuziek" alle 68 pagina's lang! De term "poppodium" wordt 1x genoemd, enkel in relatie tot het gerenoveerde Eucalypta.

Burgemeester Van Beem verbaasde zich bij de uitreiking van het popboek Winterswijk terecht over de omvang van de lokale popgeschiedenis. De wijze waarop de Winterswijkse jeugd in de kou gezet wordt en popmuziek in het bijzonder het vriesvak in verdwijnt is ongepast en naar ik mag hopen niet wat er door de gemeente bedoeld wordt met “100% Winterswijk”.

Erik Meinen
(eindredacteur boek "Popmuziek in Winterswijk")

LINKS

- De laatste podia wagen de overstap van welzijn naar cultuur
- Conclusies verkiezingsenquete Popmuziek in Winterswijk
- Knelpunten in de poppodiumsector
- Onderzoek omgang gemeenten en (pop)podia
- Een Tempel voor de Muzen
- Insight: Poppodia 2008
- Het Grote Popodiumonderzoek 2007
- 395 Minuten - Amateurpopmuziek in Nederland

Pop- en cultuurpodia in den lande:

- De Bosuil, Weert
- Perron 55, Venlo
- Het Front, Vroomshoop
- Bolwerk, Sneek
- Iduna, Drachten
- Twentietoe, Tiel
- Fenix, Sittard
- Het Podium, Hoogeveen
- Drufabriek, Ulft
- Groene Engel, Oss
- De Peppel, Zeist
- Brogum, Zierikzee
- Estrado, Harderwijk
- P3, Purmerend
- Xinix, Nieuwendijk
- De Beuk, Barendrecht
- 't Beest, Goes
- XL De Ateliers, Dronten

Raadsvoorstel en bijbehorende stukken m.b.t. heroverweging Eucalypta (Agenda commissie Samenleving 02-09-2010):

- conceptraadsvoorstel heroverweging bouw jongerencentrum
- conceptraadsbesluit heroverweging bouw jongerencentrum
- collegebesluit heroverweging bouw jongerencentrum
- brief stichting welzijn winterswijk
- notitie toekomstbouwers
- notitie jongerenwerk eucalypta
- gedeelte rapport rondetafelgesprek jeugd